Döviz Kurları Üzerindeki Jeopolitik Baskılar
2025’te Küresel Gerilimlerin Döviz Piyasalarına Etkisi
2025 yılı, dünya genelinde artan jeopolitik gerilimlerin döviz piyasaları üzerinde ciddi baskı oluşturduğu bir dönem olarak öne çıktı. Orta Doğu’da devam eden çatışmalar, Asya-Pasifik bölgesindeki güç rekabeti ve Avrupa’da süregelen siyasi belirsizlikler, yatırımcıların güvenli liman arayışını artırarak döviz kurlarında dalgalanmalara yol açtı.
ABD Doları ve Güvenli Liman Etkisi
Jeopolitik risklerin yükseldiği dönemlerde yatırımcılar geleneksel olarak ABD dolarına yöneliyor. 2025 yılında da benzer bir eğilim gözlendi. Dolar endeksi (DXY), artan küresel belirsizliklerle birlikte yükseldi ve diğer para birimleri karşısında değer kazandı. Ancak ABD iç siyasetindeki dalgalanmalar ve bütçe açıklarına dair endişeler, zaman zaman dolarda zayıflamalara da neden oldu.
Euro ve Avrupa’daki Siyasi Riskler
Avrupa Birliği içinde bazı ülkelerde yaşanan siyasi krizler, Avrupa Merkez Bankası’nın sıkı para politikasına rağmen Euro üzerinde baskı yarattı. Özellikle Fransa ve İtalya’daki hükümet krizleri ve Almanya’da büyümenin zayıflaması, Euro’nun dolar karşısında değer kaybetmesine neden oldu. Ayrıca enerji bağımlılığı ve dış ticaret dengelerindeki bozulmalar da Euro üzerinde olumsuz etkiler yarattı.
Gelişen Piyasa Para Birimleri
Gelişmekte olan ülkelerin para birimleri, jeopolitik şoklara karşı daha kırılgan bir performans sergiledi. Türk Lirası, Güney Afrika Randı, Brezilya Reali ve Hint Rupisi gibi para birimleri, artan küresel risk iştahsızlığı ve dış borçlanma maliyetlerindeki artış nedeniyle baskı altında kaldı. Türkiye özelinde, Orta Doğu’daki gelişmeler ve iç siyasi dinamikler lira üzerinde ek volatilite yarattı.
Altın ve Diğer Güvenli Varlıkların Yükselişi
Döviz piyasalarında yaşanan dalgalanmalar, yatırımcıların altın ve İsviçre Frangı gibi güvenli varlıklara yönelmesine neden oldu. Altın fiyatları 2025 yılında yeni zirvelere ulaşırken, İsviçre Frangı da Euro ve diğer gelişmiş ülke para birimleri karşısında güç kazandı. Bu durum, döviz piyasalarında riskten kaçış temasının güçlendiğini gösterdi.
İleriye Dönük Beklentiler
Jeopolitik baskıların kısa vadede hafiflemesi beklenmiyor. ABD-Çin ilişkileri, Orta Doğu’daki çatışmalar ve Avrupa’daki siyasi gelişmeler, döviz kurlarında volatilitenin yüksek kalmasına yol açabilir. Yatırımcılar için döviz pozisyonlarında risk yönetimi, 2025’in geri kalanında kritik bir strateji olacak. Merkez bankalarının politika tepkileri de kur hareketlerinde belirleyici rol oynamaya devam edecek.
