Gençler ve Yeni Mezunlar İçin İşsizlik Oranı 2025 İlk Çeyrekte Ne Diyor?
2025 yılının ilk çeyreği, Türkiye’de gençler ve yeni mezunlar açısından iş bulma sürecinin halen büyük zorluklar içerdiği bir dönem olarak kayıtlara geçti. TÜİK ve İŞKUR tarafından yayımlanan veriler, genç işsizlik oranlarının genel işsizlik oranının oldukça üzerinde seyrettiğini ve özellikle eğitimli gençlerin “niteliksiz istihdam” ile karşı karşıya kaldığını gösteriyor.
Genel İşsizlik ve Genç İşsizlik Verileri
2025 Mart itibarıyla TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre:
- Genel işsizlik oranı: %9,7
- 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı: %17,2
- Yeni mezun (lisans ve üzeri) gençlerde işsizlik tahmini: %23–25 aralığında
Bu veriler, yükseköğrenim görmüş gençlerin iş bulmakta daha büyük sorunlar yaşadığını açıkça ortaya koyuyor. Özellikle kamu istihdamının sınırlı kaldığı bu dönemde, özel sektörün yeterli pozisyon yaratamaması genç işsizliğini körüklüyor.
Yeni Mezunların Karşılaştığı Temel Sorunlar
- Tecrübe Talebi: İş ilanlarında deneyim şartı aranması, yeni mezunların iş gücüne katılımını zorlaştırıyor.
- Eğitim–İş Uyumsuzluğu: Mezun olunan bölümler ile piyasa talepleri arasındaki uyumsuzluk artıyor.
- Düşük Başlangıç Ücretleri: Yeni mezunlara sunulan maaşlar, özellikle büyükşehirlerde yaşam maliyetini karşılamakta yetersiz kalıyor.
- Staj ve Gönüllülük Dönemi Uzuyor: Gençler istihdam yerine uzun süreli stajlarla oyalanmak zorunda kalıyor.
Sektörel Dağılım: Hangi Alanlar Umut Vadediyor?
2025’in ilk çeyreğinde yeni mezunlar için iş bulmanın görece daha kolay olduğu sektörler:
- Yazılım ve Bilişim: Dijitalleşmenin hızlanması, bu alandaki yetenekli gençlere geniş alan açıyor
- Sağlık Sektörü: Hem kamu hem özel sağlık kuruluşlarında yeni kadrolar açıldı
- E-ticaret ve Lojistik: Online alışverişin artması, genç iş gücüne yeni fırsatlar doğurdu
- Yeşil Ekonomi ve Enerji: Yenilenebilir enerji projeleri, çevre mühendisliği mezunları için istihdam sağlıyor
Bölgesel Dağılım: İstanbul Dışında İş Bulmak Zorlaşıyor
İşsizlik oranı büyük şehirlerde yüksek olsa da iş arayan başvuruları daha yoğun. Anadolu’da ise:
- Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde genç işsizliği %30’a kadar çıkabiliyor
- Yeni mezunlar, kamu personel alımlarına daha çok yönelmiş durumda
- Göç eden gençler, düşük ücretli geçici işlerde çalışmak zorunda kalıyor
Devletin ve Üniversitelerin Rolü
Devlet Destekli Programlar:
- Genç Girişimci Teşvikleri: TÜBİTAK ve KOSGEB destekleri artırıldı
- İŞKUR Genç İstihdam Programı: İlk işini bulanlara prim desteği sağlanıyor
- Kamuya Alım Beklentisi: KPSS ile atanmayı bekleyen mezun sayısı 1,5 milyonu aşmış durumda
Üniversite Kaynaklı Girişimler:
- Mezun takip sistemleri zayıf, üniversite-sanayi iş birliği yetersiz
- Kariyer merkezleri aktif çalışsa da çoğu genç doğrudan iş bağlantısı kuramıyor
- Staj zorunluluğu yaygınlaşsa da firmalar genellikle ücretsiz pozisyon sunuyor
2025 Baharı İçin Beklentiler
- Özel sektörde büyüme yavaşladığı için yeni işe alımlar sınırlı kalabilir
- Devletin ilkbaharda açıklaması beklenen kamu alım paketleri, gençler için önemli bir umut kaynağı
- Dijital yetenekler ve yabancı dil becerileri, iş bulma sürecinde kritik önem taşıyor
- Girişimcilik ve uzaktan freelance çalışma modelleri daha çok ön plana çıkacak
Gençler Umutlu Ama Zorluklar Büyük
Türkiye’de genç işsizliği, yapısal bir sorun olmaya devam ediyor. Nisan 2025 itibarıyla üniversite mezunu her dört gençten biri işsiz. Bu tablo, kısa vadede yeni iş fırsatlarının artırılması, uzun vadede ise eğitim sisteminin iş gücü piyasasıyla uyumlu hale getirilmesi gereğini bir kez daha gösteriyor.
